ERZIEHUNGSBERECHTIGTE/-R; -N – osoba/-y z prawami rodzicielskimi (rodzice)
SORGERECHT – prawa rodzicielskie itd. » AUFENTHALTBESTIMMUNGSRECHT – ABR – prawo do decydowania o miejscu pobytu dziecka (wchodzi w zakres praw rodzicielskich) itd.
JUGENDAMT – dzielnicowy urząd powołany do wspierania rodziny w zapewnieniu dobra dziecka. Zajmuje się przedszkolami i innymi formami opieki nad dziećmi, prawną i finansową pomocą dla samotnie wychowujących rodziców, ośrodkami organizującymi czas wolny dla rodzin, różnymi formami terapii, poradnictwem wychowawczym oraz pomocą w sytuacjach kryzysowych, pomocą dla młodocianych, którzy weszli w konflikt z prawem
LINK DE: kliknij
HILFEN ZUR ERZIEHUNG – różne formy pomocy pedagogiczno-psychologicznej ze strony dzielnicowego urzędu do spraw dzieci i młodzieży (Jugendamtu):
• prewencyjne/ w sytuacjach kryzysowych w rodzinie (np. Sozialpädagogische Famillienhilfe – ambulatoryjna, pedagogiczno-psychologiczna pomoc dla rodziny, Tagesgruppen – pedagogiczna forma opieki,
• interwencyjne – gdy dobro dziecka w rodzinie jest zagrożone (różne formy stacjonarne: Heime – domy dziecka, Krisenzentren – ośrodki kryzysowe, Pflegefamillie – rodzina zastępcza):
LINK DE: kliknij
BEGLEITETER UMGANG – kontakt rodzica z dzieckiem w obecności osoby wyznaczonej przez Jugendamt. Może być nakazany przez sąd rodzinny (Familiengericht) lub zalecony przez Jugendamt.
LINK DE: kliknij
INOBHUTNAHME – przejęcie opieki nad dzieckiem. W sytuacjach, gdy dobro dziecka w rodzinie jest zagrożone, Jugendamt ma prawo i obowiązek do tymczasowego przejęcia opieki nad dzieckiem i umieszczenia go w powołanym do tego celu ośrodku – Kinder- Jugendnotdienst. Sąd rodzinny (Familiengericht) decyduje w sytuacjach spornych, czy i kiedy dziecko może wrócić do rodziców
VERFAHRENSBEISTAND / „ANWALT DES KINDES” – osoba (psycholog, pedagog, adwokat) reprezentująca dziecko (z uwzględnieniem jego woli i dobra) w postępowaniu przed sądem rodzinnym, „adwokat dziecka”
BERATUNGSSTELLE – PORADNIA:
W SPRAWACH SZKOLNYCH: Schulpsychologische und Inkusionspädagogische Beratungs- und Unterstützungszentren – poradnia szkolna dla uczniów, rodziców i nauczycieli:
LINK DE: kliknij
Antrag – wniosek
Familiengericht – sąd rodzinny
Anwalt – adwokat,
Bescheinigung – zaświadczenie
Gutachten – opinia
Gutachter – rzeczoznawca
Bescheid – orzeczenie
Impfung – szczepienie
Impfpass/ Impfheft – książeczka szczepień
Fieber – gorączka
Masern – odra
Mumps – świnka
Röteln – różyczka
Windpocken – ospa wietrzna
Magen-Darm-Grippe – grypa jelitowo-żołądkowa
Durchfall – biegunka
Hepatitis – żółtaczka
Erkältung – przeziębienie
Läuse – wszy
Arzt, Ärzte – lekarz/-e
Kinderarzt – pediatra
HNO – Hals-Nasen-Ohren-Arzt – laryngolog
Augenarzt – okulista
Zahnarzt – dentysta, Frauenarzt – ginekolog
Hautarzt – dermatolog
W SPRAWACH RODZINNYCH:
Erziehungs- und Familienberatung – poradnia wychowawcza i rodzinna:
LINK DE: kliknij
W SPRAWACH ZDROWIA PSYCHICZNEGO: Sozialpsychiatrischer Dienst:
LINK DE: kliknij
W SPRAWACH SOCJALNYCH: np. Migrationsberatung für Erwachsene Zuwanderer lub Schuldnerberatung (poradnia dla osób zadłużonych)
SPZ – Sozialpädiatrisches Zentrum / KJA – Kinder- und Jugendambulanz – ambulatoryjny ośrodek diagnozy i terapii dla dzieci i młodzieży:
LINK DE: kliknij
Gesundheitsamt – Wydział zdrowia.
Jednym z jego działów jest Kinder- und Jugendgesundheitsdienst – ośrodek zdrowia dla dzieci i młodzieży:
LINK DE: kliknij
BADANIA OKRESOWE U1- U9 DLA DZIECI
LINK: kliknij
U1-U7 – zdrowotne badania prewencyjne rozwoju fizycznego i psychicznego u dzieci od urodzenia do 2. roku życia.
U7-U9 – badania dzieci w wieku przedszkolnym od 2. do ok. 5. roku życia, przeprowadza je pediatra (Kinderarzt) albo Kinder- und Jugendgesundheitsdienst. Wyniki wpisywane są w (żółtej) książeczce zdrowia dziecka (Kinderuntersuchungsheft / Gelbes Heft). Badania U w Berlinie nie są obowiązkowe, ale informacja o ich niewykonaniu jest przekazywana do Kinder- und Jugengesundheitsdienst, po czym urząd ten zaprasza lub odwiedza rodziców (bądź wysyła pismo) w celu uświadomienia im ważności badań kontrolnych. Unikanie kontroli lekarskich widziane jest jako zagrożenie dobra dziecka i zgłaszane również do Jugendamtu.
LINK DE: kliknij
I-Status – uznanie zwiększonego zapotrzebowania na pomoc w stymulacji rozwoju dla dziecka z zaburzeniami w nauce, emocjonalnymi lub społecznymi, wydawane dla dzieci przedszkolnych lub uczęszczających do świetlicy przez Kinder- und Jugendgesundheitsdienst, dla dzieci szkolnych przez Schulamt.
LINK DE: kliknij
U1-U9 ZDROWOTNE BADANIA PREWENCYJNE KITA– skrót od KINDERTAGESSTÄTTE – przedszkole
Kindertagespflegestätte /Tagesmutter, Tagesvater –Alternatywna do przedszkola forma opieki nad dzieckiem
Kita-Gutschein – zaświadczenie gwarantujące częściowe pokrycie kosztów opieki nad dzieckiem przez państwo. Podanie składa się w dzielnicowym urzędzie do spraw młodzieży (Jugendamt – Kindertagesbetreung), LINK DE: link
Eingewöhnungsphase – czas adaptacji dziecka do przedszkola, podczas którego rodzice przebywają z dzieckiem od kilku dni do kilku tygodni w przedszkolu. Średnio przeznacza się na to 4 tygodnie, ale uzależnione jest to od tempa integracji dziecka
Entwicklungsgespräch – rozmowa/wywiad z rodzicami o rozwoju dziecka przeprowadzona w przedszkolu. SCHULSYSTEM– system szkolnictwa
Schulamt – urząd do spraw szkolnych (odpowiednik wydziału oświaty)
Schulpflicht – obowiązek szkolny
Einschulung – przyjęcie dziecka do szkoły, poprzedzone zapisem dziecka w szkole podstawowej i badaniami dojrzałości szkolnej
Schuluntersuchung w Kinder-und Jugendgesundheitsdienst
Grundschule – szkoła podstawowa, Oberschule – szkoła średnia, więcej patrz dział Szkoła
Willkommensklassen – klasy dla dzieci w wieku szkolnym, które przybyły z zagranicy z niewystarczającą znajomością języka niemieckiego
DAZ – Deutsch als Zweitsprache – dodatkowe zajęcia dla migrantów z języka niemieckiego przeprowadzane m.in. w szkołach podstawowych
SaPh – Schulanfansphase – uczniowie 1. i 2. klasy szkoły podstawowej mają wspólne zajęcia
JüL – Jahrgangsübergreifendes Lernem – uczniowie 1., 2. i 3. klasy mają wspólne zajęcia
Förderunterricht – dodatkowe zajęcia w młodszych klasach dla uczniów mających trudności uczenia się matematyki lub języka niemieckiego
Klassenlehrer*in – wychowawca w szkole
Schulverweigerer – dzieci i młodzież nie spełniające obowiązku szkolnego. Rodzice ponoszą odpowiedzialność karną
Schulschwänzen – potoczne określenie na wagary
Entschuldigung – usprawiedliwienie nieobecności w szkole pisane przez rodziców
Ärztliche Bescheinigung – zaświadczenie o chorobie lub jej braku
(e)BBR – (erweitete) Berufsbildungsreife – świadectwo zdania egzaminu po 9. lub 10. klasie, umożliwiające podjęcie dalszego kształcenia zawodowego. moje notatki Berlin 2017
ABC RODZICA W BERLINIE POLIN IN BERLIN ERSTE SCHRITTE NEUE CHANCEN- EIN RATGEBER FÜR FRAUEN strona: 46
MSA – Mittlerer Schulabschluss – świadectwo zdania egzaminu po 10. klasie, umożliwiające podjęcie dalszego kształcenia zawodowego lub dalszej nauki w celu uzyskania matury (Abitur)
Elternabend – zebranie rodziców w przedszkolu i szkole, na którym wybierany jest komitet rodzicielski (Elternvertreter) i przekazywane są bieżące informacje ważne dla rodziców. Nie omawia się ocen i zachowania pojedynczych uczniów. Do tego służy Elternsprechtag w szkole lub Entwicklungsgespräch w przedszkolu
Elternsprechtag – indywidualna rozmowa rodziców z nauczycielami różnych przedmiotów, odbywa się 1 do 2 razy w roku w szkole, zwykle trzeba się wpisać na listę. Mile widziana jest na ogół obecność ucznia
AMBULANTE FAMILIENPFLEGE– doraźna forma opieki nad dzieckiem (do 14. roku życia) w domu, finansowana przez kasę chorych (lub Jugendamt)
LINK DE: kliknij
KINDERGELD – zasiłek na dzieci przyznawany przez Familienkasse
LINK DE: kliknij
LINK DE: kliknij
ELTERNGELD– zasiłek wychowawczy
KINDERZUSCHLAG – świadczenie socjalne dla rodziców o niskich dochodach
UNTERHALTSVORSCHUSS – zaliczka alimentacyjna wypacana przez państwo (Jugendamt) rodziców wychowującemu dziecko do lat 18, jeżeli zobowiązany do alimentów drugi rodzic nie jest w stanie płacić przysługującej kwoty
BAföG– pomoc finansowa dla studentów i uczniów
LINK DE: kliknij
BERLINPASS – legitymacja dla dzieci i rodziców, którzy pobierają pomoc z Jobcenter, uprawnia do zniżek w szkole, przedszkolu, instytucjach kulturalnych oraz sportowych i w środkach komunikacji. Podanie ze zdjęciem (Antrag auf Bildung und Teilhabe…) składa się w Jobcenter
OPRACOWANE PRZEZ PSYCHOLOGÓW
Autorki: Danuta Stokowski i Janina Linek
Fragment z poradnika „ Polka w Berlinie. Pierwsze kroki i nowe szanse.” który powstał w ramach projektu „Wegweiser für eine vollständige gesellschaftlichen und berufliche Integration von Frauen/ Müttern in Berlin unter besonderer Berücksichtigung von Migrationsbiographien““, który został sfinansowany w ramach funduszy Urzędu dzielnicowego Pankow
Link: kliknij
