Czy alimenty to przywilej?

Alimenty to nie przysługa ani prezent – to obowiązek rodzica wobec dziecka, nawet jeśli jest on pozbawiony praw rodzicielskich. Wypłata miesięcznej kwoty na utrzymanie potomstwa nie może stanowić elementu osobistej gry pomiędzy walczącymi ze sobą rodzicami. Nie jest też ukłonem w stronę matki dziecka, jak często uważają ojcowie. Warto zaznaczyć, że kupowanie dziecku prezentów, fundowanie wakacji czy wyjść do kina to rzeczy dodatkowe i dobrowolne, nie mające wpływu na wysokość miesięcznego świadczenia alimentacyjnego.

Kiedy ojciec/matka dziecka nie musi płacić alimentów?

Zdarzają się sytuacje, kiedy żadne z rodziców po rozstaniu się nie musi płacić alimentów na dziecko. Dzieje się tak wówczas, kiedy przebywa ono po równo u każdego z rodziców oraz każde z rodziców pokrywa połowę kosztów edukacji, przedszkola, świetlicy czy też dodatkowych zajęć dziecka. Taki model można spotkać nierzadko w rodzinach niemieckich. Wszystko zależy jednak od warunków, jakie każde z rodziców stwarza dziecku, możliwości czasowych, ale przede wszystkim wpływu danej sytuacji na rozwój i emocje dziecka. Podstawą w tym przypadku jest ocena wykwalifikowanych pracowników socjalnych, psychologów czy pedagogów. Osoby te najczęściej występują z ramienia Jugendamtu. Urząd ten pełni również rolę negocjatora, kiedy rodzice nie umieją lub nie chcą dojść do porozumienia w sprawie opieki nad wspólnym potomstwem. Zawsze nadrzędnym celem działań wszystkich zaangażowanych osób jest dobro dziecka i próba wypracowania optymalnego rozwiązania trudnej sytuacji.

Co robić, kiedy ojciec unika płacenia alimentów?

Niestety bardzo często ojcowie nie chcą w ogóle płacić alimentów lub chcą robić to w sposób dowolny, nieuregulowany i według własnego uznania. Jeśli nie ma pisemnej umowy pomiędzy rodzicami, dotyczącej comiesięcznej kwoty na utrzymanie, a dziecko przez większość czasu lub przez cały czas przebywa u matki, kobieta powinna zgłosić się do Jugendamtu celem wyegzekwowania świadczeń alimentacyjnych. W przypadku, gdy matka i dzieci pobierają świadczenia socjalne (Alg1 czyli tzw. Hartz 4), Jobcenter zobowiązuje kobietę, aby złożyła w Jugendamcie wniosek o alimenty. Wówczas wysokość pobieranych dla całej rodziny świadczeń pozostanie taka sama – różnica polega jedynie na tym, że Jobcenter wypłaca miesięcznie kwotę pomniejszoną o alimenty. W ten sposób oba urzędy dzielą między sobą koszt utrzymania danej rodziny. Dlaczego Jobcenter niejako zmusza samotne matki do ubiegania się o alimenty? Ponieważ świadczenie to jest obowiązkiem każdego rodzica, który nie sprawuje na równi z drugim rodzicem opieki nad dzieckiem.

Jak wygląda wnioskowanie o alimenty w Jugendamcie?

Aby otrzymać alimenty, należy wypełnić w Jugendamcie odpowiedni wniosek wraz z wymaganymi załącznikami oraz dostarczyć wymagane dokumenty. Ich lista podana jest zawsze w informacji dołączonej do wniosku. Należy również podać zgodne z prawdą wszystkie dane dotyczące ojca, jak np.: jego adres, miejsce pracy czy wysokość zarobków. Jeśli kobieta nie jest w posiadaniu tych informacji, wówczas Jugendamt będzie starał się odszukać pozwanego, co obecnie jest możliwe na terenie całej Unii Europejskiej. W przypadku, kiedy ojciec dziecka ma dochody, będzie musiał płacić wyznaczone przez Jugendamt świadczenia alimentacyjne. Jeśli natomiast będzie się od tego obowiązku uchylał, kwota ustalona jako alimenty będzie co miesiąc pobierana z jego konta i przekazywana matce.

Co w przypadku, kiedy ojciec nie posiada dochodów lub nie jest znane miejsce jego pobytu?

Jeśli osoba zobowiązana do płacenia alimentów nie pracuje, lecz pobiera świadczenia socjalne, lub nie da się ustalić miejsca jego pobytu, wówczas Jugendamt wypłaca matce zaliczkę alimentacyjną, tzw. Unterhaltvorschus, a pozwana osoba staje się automatycznie dłużnikiem alimentacyjnym na terenie Republiki Federalnej Niemiec i musi liczyć się z wynikającymi z tego faktu konsekwencjami. Warto podkreślić, że alimenty na dziecko należą się każdej samotnie wychowującej matce i nie są zależne od wysokości jej dochodów. Obecnie zaliczki alimentacyjne wypłacane przez Jugendamt wynoszą odpowiednio: – dla dzieci od 0 do 6 lat : 160 euro – dla dzieci od 6 do 12 lat : 212 euro – dla dzieci od 12 do 18 lat : 282 euro. Warto zaznaczyć, że jest to zaliczka alimentacyjna, wypłacana przez urząd w przypadku, gdy rodzic nie może sam płacić tego świadczenia lub nie jest znane miejsce jego pobytu. W innych przypadkach wysokość minimalnych alimentów ustalana jest według odpowiedniej tabeli lub negocjowana przez rodziców, przede wszystkim jednak zależna od wysokości zarobków pozwanej osoby.

Obliczenie minimalnej wysokości alimentów.

Minimalną wysokość alimentów oblicza się przy pomocy tabeli düsseldorfskiej, czyli Düsseldorfer Tabelle. Jest ona uaktualniana corocznie. Tabela ta uwzględnia świadczenie Kindergeld, którego połowa uznawana jest jako wkład ojca, jeśli w całości otrzymuje matka. Dzieje się tak dlatego, gdyż oboje rodzice są uprawnieni do pobierania Kindergeld na swoje dziecko.
Tabela düsseldorfska jest jednak najlepszą podstawą do wyliczenia minimalnych alimentów, a ich kwota jest wyższa, niż zaliczka alimentacyjna z Jugendamtu.
Kwota minimalna wynikająca z tabeli jest kwotą wyjściowa, która ostatecznie zależy od dochodów osoby pozwanej i proporcji czasowych w sprawowaniu opieki nad dzieckiem.

W tym linku znajduje się kalkulator alimentacyjny, gdzie można wstępnie obliczyć wysokość minimalnych świadczeń: LINK DE: kliknij

Należy pamiętać, że alimenty to obowiązek prawny i w egzekwowaniu ich pomaga państwo niemieckie. Kobiety, również nieznające języka, mogą otrzymać bezpłatne doradztwo i pomoc w wypełnieniu wniosków w polskojęzycznych poradniach na terenie Berlina.

Autorka:  Monika Abdelaziz

Artykuł powstał w ramach projektu „Rodzina w Berlinie”, który jest  jest finansowany ze środków Ambasady RP w RFN.

Zabrania się kopiowania i rozpowszechniania zamieszczonych na stronie treści.