Przemoc wobec kobiet
Statystyki są zatrważające, choć i one w pełni nie oddają ogromu zjawiska. Według badań przeprowadzonych w 2015 roku z udziałem kobiet mieszkających w Niemczech, około 35 % z nich doświadczyło w swoim życiu przemocy. Ponad 65 % z tych kobiet wielokrotnie, a niektóre z nich wciąż, wiele lat żyją z przemocowym partnerem. Dlaczego statystyki te prawdopodobnie nie oddają całej prawdy? Dlatego,że wiele ofiar boi lub wstydzi się mówić o swoim problemie, wiele też nie wie, że to, czego doświadczają na co dzień jest przemocą. Siniak pod okiem czy rozcięte usta to wyraźny znak, że kobieta została pobita. Jednak to nie wszystko. Musimy zdać sobie sprawę, że każde zamierzone działanie prowadzące do cierpienia fizycznego lub psychicznego jest właśnie przemocą! Ponad 90% sprawców to mężczyźni (z najbliższego otoczenia), dlatego też nie przypadkiem używam określenia mąż czy partner. Czasem sprawcami są też synowie, wujkowie, bracia, dziadkowie czy tak zwani przyjaciele domu. Jakie są rodzaje przemocy? Najbardziej ogólny podział to przemoc fizyczna i psychiczna. Do przemocy fizycznej należą: – bicie, – szarpanie, – ciągnięcie za włosy, – duszenie, – popychanie. W obrębie przemocy fizycznej znajduje się też przemoc seksualna, a więc: – gwałt, – zmuszanie w czasie współżycia do robienia rzeczy, na które partnerka nie ma ochoty, – zmuszanie do prostytucji, itd. Przemoc psychiczna ma wiele twarzy, jak na przykład: – przemoc emocjonalna ( poniżanie, mówienie wulgarnych rzeczy, celowe sprawianie przykrości, szantaż, – przemoc ekonomiczna ( wydzielanie pieniędzy, wykorzystywanie pieniądza jako rodzaju władzy nad partnerką, zabranianie kobiecie pójścia do pracy), – przemoc socjalna ( ograniczanie bądź zabranianie kontaktów z rodziną, przyjaciółmi, innymi kobietami w celu odcięcia partnerki od świata i możliwości ewentualnego przejrzenia na oczy). Wymienione rodzaje przemocy fizycznej i psychicznej to tylko część ogromu tego zjawiska. Klasyfikacja jest też dość płynna, ponieważ poszczególne rodzaje przemocy często się wzajemnie nakładają, na przykład bita czy gwałcona kobieta, oprócz fizycznych obrażeń nosi w sobie również głębokie psychiczne rany, traci poczucie bezpieczeństwa i własnej wartości, choruje, nawet po wielu latach na depresję, nerwicę czy inne powiązane z ciężkimi przeżyciami choroby. Musimy sobie też zdać sprawę, że mężowie czy partnerzy nierzadko stosują przemoc w zamaskowanej formie lub robią to w taki sposób, że kobieta czuje się winna całej sytuacji, co jeszcze bardziej utrudnia jej reakcję. Dodatkowo kobiety boją się konsekwencji ujawnienia swojego problemu, boją się niezrozumienia, pogardy, wykluczenia z grona znajomych czy rodziny a nawet biedy czy utraty miejsca zamieszkania i kontaktów z dziećmi. Przemoc wobec kobiet długo była i nadal jest tematem tabu, czymś, co dzieje się za zamkniętymi drzwiami domu. Od kiedy kobiety zaczęły być obecne na rynku pracy, mężczyźni również tu znaleźli okazję do stosowania wobec nich przemocy, najczęściej o podłożu seksualnym. Nie musi być to gwałt czy oferta dostania stanowiska za seks, jest to także codzienne podszczypywanie, seksistowskie komentarze, komplementy, na które kobieta nie ma ochoty. Na szczęście tego typu zachowania w miejscu pracy są coraz częściej zgłaszane i piętnowane, często również karane. Kobiety w wielu krajach wychodzą na ulicę, głośno protestując przeciwko przemocy wobec nich. Jest coraz więcej organizacji pomagającym ofiarom przemocy, gdzie znajdą one zrozumienie, pomoc, ochronę oraz wskazówki, co dalej zrobić. Są to miejsca bardzo potrzebne, a najdobitniej świadczy o tym fakt, że domy dla kobiet – ofiar przemocy, są zawsze przepełnione. Niestety nie tylko same kobiety są ofiarami. Są nimi również dzieci, które noszą w sobie ogromną traumę, często wpływającą negatywnie na dorosłe życie. Chłopiec będący świadkiem przemocy wobec mamy ma ogromną szansę w swoim dorosłym życiu być sprawcą przemocy wobec swojej żony, a dziewczynka, która widzi, jak jej ojciec znęca się nad matką, najczęściej w przyszłości sama zwiąże się z mężczyzną, który będzie stosował wobec niej przemoc. Oprócz skutków w życiu dorosłym, dzieci – bierni obserwatorzy, zmagają się ze strachem, bólem i już w dzieciństwie ujawniającymi się nerwicami, często też obarczają siebie odpowiedzialnością za całą sytuację. Dlatego też, jeśli same jesteśmy ofiarami przemocy – reagujmy! Jeśli jesteśmy świadkami przemocy – reagujmy! Nie wolno pozwalać na cierpienie swoje, dzieci i innych bliskich nam osób. Im wcześniej problem będzie zgłoszony, tym większe szanse na szybsze jego rozwiązanie i mniejsze konsekwencje dla nas i naszych dzieci. Zdobywajmy informacje i przekazujmy je innym kobietom – bycie poinformowaną o swoich prawach to najważniejsza rzecz i pierwszy krok w każdej kryzysowej sytuacji. Zaufajmy specjalistom, organizacjom pomocowym, innym kobietom oraz własnej intuicji – kiedy czujemy, że dzieje się nam krzywda, to znaczy, że tak naprawdę jest. Mamy obowiązek reagować, dla dobra naszego i naszych dzieci. Autorka: Monika Abdelaziz Zabrania się kopiowania i rozpowszechniania zamieszczonych na stronie treści.
Słownik prawo
Notar Notariusz Rechtsanwalt Obrońca Vormund Opiekun Prawny Anwalt Adwokat Haft Areszt Lebenslänglich dożywocie Appellation, Berufung apelacja Festnahme, verhaften aresztowanie Anklage oskarżenie Anklageschrift akt oskarżenia Geburtsurkunde akt urodzenia Eheschein akt zawarcia małżeństwa Sterbeurkunde akt zgonu Erfassungspreis cena ewidencyjna Bankverbindung numer konta Aktionspreis cena promocyjna Scheck czek Mietzins czynsz z tytułu najmu Erstzulassung data pierwszej rejestracji pojazdu Bescheid decyzja (urzędu skarbowego) Straftat czyn karalny Darlehensschuld dług z tytułu pożyczki Drittschuldner dłużnik dłużnika Einkommen dochód (osób fiz.) Gesetzblatt Dziennik Ustaw Abrechnungstag dzień rozliczeniowy Fahrtenbuch ewidencja przebiegu pojazdu Entscheidungsgremium gremium decyzyjne Handelsgesetzbuch kodeks handlowy Betriebsprüfer inspektor kontrolny Handwerkskammer izba rzemieślnicza Kreditkarte karta kredytowa Fahrzeugbrief karta pojazdu Gesetzbuch kodeks Strafgesetzbuch kodeks karny Verwaltungsprozeßordnung kodeks postępowania administracyjnego Zivilprozeßordnung kodeks postępowania cywilnego Konstitution konstytucja Checkkonto konto kontrolne Debitorenkonto konto odbiorców Bewirtungskosten koszty reprezentacyjne Einziehungskosten koszty ściągnięcia (np. należności, składek, etc.) Diebstahl kradzież Betriebskredit kredyt obrotowy (np. od Muttergesellschaft na rzecz Tochtergesellschaft) Grundbuch księga wieczysta Buchung księgowanie, memoriał Kurator kurator Anklagebank ława oskarżonych Bewertungsmethode metoda wyceny Erfüllungsort miejsce wykonania (zobowiązania) Betriebsvermögen mienie zakładowe Aktiengesetz niemiecka ustawa o spółkach akcyjnych Baugesetz niemiecka ustawa prawa budowlanego Amtsgericht niemiecki sąd rejonowy; sąd pierwszej instancji Abmeldebescheinigung niemieckie zaświadczenie o tymczasowym wyrejestrowaniu pojazdu wystawiane przez wydziały komunikacji Betreuung der Kunden obsługa klientów Betreuung, technische obsługa techniczna Abschrift odpis (np. dokumentu) Berufungsorgan organ odwoławczy juristische Person osoba prawna Betrug oszustwo Wertpapier papier wartościowy Fehlbon paragon błędny, nieprawidłowy Dienstlohn płaca z tytułu umowy o dzieło Einkommen(s)steuer podatek od osób fizycznych Banküberweisungsorder polecenie przelewu bankowego Buchungsvermerk (-anweisung) polecenie zaksięgowania, nota memoriałowa Einvernehmen porozumienie, zgoda, uzgodnienie Abrufdarlehen pożyczka wypłacana dopiero na żądanie Arbeitgeber pracodawca Erbpachtrecht prawo dzierżawy wieczystej
Alimenty
Czy alimenty to przywilej? Alimenty to nie przysługa ani prezent – to obowiązek rodzica wobec dziecka, nawet jeśli jest on pozbawiony praw rodzicielskich. Wypłata miesięcznej kwoty na utrzymanie potomstwa nie może stanowić elementu osobistej gry pomiędzy walczącymi ze sobą rodzicami. Nie jest też ukłonem w stronę matki dziecka, jak często uważają ojcowie. Warto zaznaczyć, że kupowanie dziecku prezentów, fundowanie wakacji czy wyjść do kina to rzeczy dodatkowe i dobrowolne, nie mające wpływu na wysokość miesięcznego świadczenia alimentacyjnego. Kiedy ojciec/matka dziecka nie musi płacić alimentów? Zdarzają się sytuacje, kiedy żadne z rodziców po rozstaniu się nie musi płacić alimentów na dziecko. Dzieje się tak wówczas, kiedy przebywa ono po równo u każdego z rodziców oraz każde z rodziców pokrywa połowę kosztów edukacji, przedszkola, świetlicy czy też dodatkowych zajęć dziecka. Taki model można spotkać nierzadko w rodzinach niemieckich. Wszystko zależy jednak od warunków, jakie każde z rodziców stwarza dziecku, możliwości czasowych, ale przede wszystkim wpływu danej sytuacji na rozwój i emocje dziecka. Podstawą w tym przypadku jest ocena wykwalifikowanych pracowników socjalnych, psychologów czy pedagogów. Osoby te najczęściej występują z ramienia Jugendamtu. Urząd ten pełni również rolę negocjatora, kiedy rodzice nie umieją lub nie chcą dojść do porozumienia w sprawie opieki nad wspólnym potomstwem. Zawsze nadrzędnym celem działań wszystkich zaangażowanych osób jest dobro dziecka i próba wypracowania optymalnego rozwiązania trudnej sytuacji. Co robić, kiedy ojciec unika płacenia alimentów? Niestety bardzo często ojcowie nie chcą w ogóle płacić alimentów lub chcą robić to w sposób dowolny, nieuregulowany i według własnego uznania. Jeśli nie ma pisemnej umowy pomiędzy rodzicami, dotyczącej comiesięcznej kwoty na utrzymanie, a dziecko przez większość czasu lub przez cały czas przebywa u matki, kobieta powinna zgłosić się do Jugendamtu celem wyegzekwowania świadczeń alimentacyjnych. W przypadku, gdy matka i dzieci pobierają świadczenia socjalne (Alg1 czyli tzw. Hartz 4), Jobcenter zobowiązuje kobietę, aby złożyła w Jugendamcie wniosek o alimenty. Wówczas wysokość pobieranych dla całej rodziny świadczeń pozostanie taka sama – różnica polega jedynie na tym, że Jobcenter wypłaca miesięcznie kwotę pomniejszoną o alimenty. W ten sposób oba urzędy dzielą między sobą koszt utrzymania danej rodziny. Dlaczego Jobcenter niejako zmusza samotne matki do ubiegania się o alimenty? Ponieważ świadczenie to jest obowiązkiem każdego rodzica, który nie sprawuje na równi z drugim rodzicem opieki nad dzieckiem. Jak wygląda wnioskowanie o alimenty w Jugendamcie? Aby otrzymać alimenty, należy wypełnić w Jugendamcie odpowiedni wniosek wraz z wymaganymi załącznikami oraz dostarczyć wymagane dokumenty. Ich lista podana jest zawsze w informacji dołączonej do wniosku. Należy również podać zgodne z prawdą wszystkie dane dotyczące ojca, jak np.: jego adres, miejsce pracy czy wysokość zarobków. Jeśli kobieta nie jest w posiadaniu tych informacji, wówczas Jugendamt będzie starał się odszukać pozwanego, co obecnie jest możliwe na terenie całej Unii Europejskiej. W przypadku, kiedy ojciec dziecka ma dochody, będzie musiał płacić wyznaczone przez Jugendamt świadczenia alimentacyjne. Jeśli natomiast będzie się od tego obowiązku uchylał, kwota ustalona jako alimenty będzie co miesiąc pobierana z jego konta i przekazywana matce. Co w przypadku, kiedy ojciec nie posiada dochodów lub nie jest znane miejsce jego pobytu? Jeśli osoba zobowiązana do płacenia alimentów nie pracuje, lecz pobiera świadczenia socjalne, lub nie da się ustalić miejsca jego pobytu, wówczas Jugendamt wypłaca matce zaliczkę alimentacyjną, tzw. Unterhaltvorschus, a pozwana osoba staje się automatycznie dłużnikiem alimentacyjnym na terenie Republiki Federalnej Niemiec i musi liczyć się z wynikającymi z tego faktu konsekwencjami. Warto podkreślić, że alimenty na dziecko należą się każdej samotnie wychowującej matce i nie są zależne od wysokości jej dochodów. Obecnie zaliczki alimentacyjne wypłacane przez Jugendamt wynoszą odpowiednio: – dla dzieci od 0 do 6 lat : 160 euro – dla dzieci od 6 do 12 lat : 212 euro – dla dzieci od 12 do 18 lat : 282 euro. Warto zaznaczyć, że jest to zaliczka alimentacyjna, wypłacana przez urząd w przypadku, gdy rodzic nie może sam płacić tego świadczenia lub nie jest znane miejsce jego pobytu. W innych przypadkach wysokość minimalnych alimentów ustalana jest według odpowiedniej tabeli lub negocjowana przez rodziców, przede wszystkim jednak zależna od wysokości zarobków pozwanej osoby. Obliczenie minimalnej wysokości alimentów. Minimalną wysokość alimentów oblicza się przy pomocy tabeli düsseldorfskiej, czyli Düsseldorfer Tabelle. Jest ona uaktualniana corocznie. Tabela ta uwzględnia świadczenie Kindergeld, którego połowa uznawana jest jako wkład ojca, jeśli w całości otrzymuje matka. Dzieje się tak dlatego, gdyż oboje rodzice są uprawnieni do pobierania Kindergeld na swoje dziecko. Tabela düsseldorfska jest jednak najlepszą podstawą do wyliczenia minimalnych alimentów, a ich kwota jest wyższa, niż zaliczka alimentacyjna z Jugendamtu. Kwota minimalna wynikająca z tabeli jest kwotą wyjściowa, która ostatecznie zależy od dochodów osoby pozwanej i proporcji czasowych w sprawowaniu opieki nad dzieckiem. W tym linku znajduje się kalkulator alimentacyjny, gdzie można wstępnie obliczyć wysokość minimalnych świadczeń: LINK DE: kliknij Należy pamiętać, że alimenty to obowiązek prawny i w egzekwowaniu ich pomaga państwo niemieckie. Kobiety, również nieznające języka, mogą otrzymać bezpłatne doradztwo i pomoc w wypełnieniu wniosków w polskojęzycznych poradniach na terenie Berlina. Autorka: Monika Abdelaziz Artykuł powstał w ramach projektu „Rodzina w Berlinie”, który jest jest finansowany ze środków Ambasady RP w RFN. Zabrania się kopiowania i rozpowszechniania zamieszczonych na stronie treści.
Dokumenty, Wnioski
Postępowanie rozwodowe – formularze i wnioski. Po upływie roku separacji można przeprowadzić postępowanie rozwodowe, a wniosek do sądu, już na trzy miesiące przed upływem wymaganego roku separacji, złożyć może tylko prawnik specjalizujący się w sprawach rodzinnych. Zgodnie z niemieckim prawem, przynajmniej jedna strona biorąca udział w rozwodzie musi być reprezentowana przez prawnika. Nie jest możliwe samodzielne występowanie o rozwód i reprezentowanie siebie przed sądem rodzinnym. Jeśli osoba pozwana zgadza się na rozwód, wystarczy, aby osoba pozywająca miała adwokata. Wtedy rozwód przebiega sprawniej i szybciej, a wszystkie sprawy z nim związane (opieka nad dziećmi, alimenty, mieszkanie, podział majątku) ustalane są polubownie u prawnika strony pozywającej. Jeśli nawet oboje małżonkowie są zgodni co do rozwodu, jeden prawnik może reprezentować wyłącznie jedną stronę. W innym przypadku wystąpiłby tak zwany konflikt interesów, gdyż nawet w przypadku zgodności, rozwodzący się małżonkowie uważani są za dwie strony konfliktu. Gdy pomiędzy stronami dochodzi do nieporozumień i nie da się drogą polubowną ustalić kluczowych spraw, druga strona musi być reprezentowana przez innego prawnika. Większą część kosztów całego postępowania rozwodowego stanowi koszt zastępstwa procesowego, a więc prawnika. Koszt ten zależy od przebiegu sprawy rozwodowej, wartości posiadanego majątku oraz spraw do rozstrzygnięcia. W przypadku zgodności w sprawie rozwodowej prawnik pobiera opłaty podstawowe, niepowiększone o kolejne koszty. Wysokość wynagrodzenia prawnika zależy również od kwartalnego lub miesięcznego wspólnego dochodu małżonków oraz posiadanego majątku. Przybliżoną kwotę obliczyć można za pomocą kalkulatora w poniższym linku. Koszty sądowe obliczane są na podstawie takich samych czynników, jak koszty zastępstwa procesowego, i ich wysokość można wstępnie obliczyć za pomocą tabeli w poniższym linku. Osoby niepracujące lub o niskim dochodzie mogą ubiegać się o dofinansowanie kosztów postępowania sądowego i wynagrodzenia adwokackiego, które to dofinansowanie przyznawane jest w postaci pożyczki sądowej, spłacanej następnie w ratach. Dofinansowanie dotyczy wyłącznie kosztów postępowania sądowego i zastępstwa procesowego, wszelkie inne sprawy załatwiane poza sądem i ich koszty pokryć muszą rozwodzący się małżonkowie. W poniższym linku znajdują się formularze (wnioski), które należy wypełnić, ubiegając się o dofinansowanie/całkowite sfinansowanie kosztów postępowania sądowego i adwokackiego. Wniosek dostępny w języku niemieckim można złożyć online lub pisemnie. Na oficjalnej stronie internetowej Bundesamt für Justiz znaleźć można instrukcje (pomoc) w wypełnieniu wniosków o dofinansowanie w języku polskim, jak również wzory pełnomocnictw LINK Wniosek rozwodowy dostarczany jest do sądu przez adwokata strony pozywającej. Adwokat przed sporządzeniem takiego wniosku poinformuje strony o wymaganych dokumentach, które muszą być dołączone. Autorka: Monika Abdelaziz Artykuł powstał w ramach projektu „Rodzina w Berlinie”, który jest jest finansowany ze środków Ambasady RP w RFN. Antrag auf Bewilligung der Beratungshilfe- Wniosek o zwolnienie z kosztów porady i reprezentacji poza sądowej Krótki opis procedury otrzymania zwolnienia z kosztów sądowych i porady. „W przypadku braku środków finansowych na prowadzenie postępowania sądowego lub zasięgnięcia porady adwokackiej istnieje możliwość otrzymania częściowego lub całkowitego zwolnienia z kosztów sądowych i adwokackich.częściowe zwolnienie z kosztów porady lub poza sądowej interwencji adwokackiej (Beratungshilfe)……” LINK Lista koniecznych dokumentów do rozwodu, ustalenia widzeń, przyznanie mieszkania i alimenty. LINK Zabrania się kopiowania i rozpowszechniania zamieszczonych na stronie treści.
Separacja (Trennung)
Co robić, gdy potrzebne jest prawne uregulowanie sytuacji w przypadku rozpadu/kryzysu małżeństwa? Kiedy małżonkowie, lub przynajmniej jedno z nich, zdecyduje o rozstaniu i chce prawnie uregulować swoją sytuację, pierwszym krokiem jest separacja. Prawo niemieckie wymaga przynajmniej rocznej separacji, zanim możliwe stanie się przeprowadzenie rozwodu w sądzie. Małżeństwo zawarte w Polsce również można rozwiązać na terenie Niemiec, jeśli tu właśnie zamieszkuje dana rodzina. Polski akt małżeństwa można przetłumaczyć u tłumacza przysięgłego na język niemiecki lub pobrać w Polsce, w Urzędzie Stanu Cywilnego akt wielojęzyczny. Wniosek o rozwód można złożyć w sądzie najwcześniej trzy miesiące przed upływem roku separacji. Warto skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika lub prawniczki, specjalizujących się w prawie rodzinnym. W Berlinie można znaleźć również polskojęzyczne kancelarie prawnicze, ich lista znajduje się na przykład w gazecie Kontakty on-line lub w PDF Porady prawnicze oraz przeprowadzenie rozwodu są płatne. Wysokość opłat ustala się na podstawie zarobków obojga małżonków, natomiast osoby korzystające z pomocy socjalnej nie ponoszą wyżej wymienionych kosztów. Separację można ustalić ustnie lub spisać pomiędzy małżonkami we własnym zakresie. Lepiej jednak udać się w tym celu do kancelarii prawniczej. W przypadku, kiedy osiąga się dochody z pracy, wizyta taka jest płatna, a ceny wahają się między 50 a 250 euro. Warto spytać o cenę w trakcie umawiania terminu, aby uniknąć nieprzyjemnego zaskoczenia. Cena sporządzenia dokumentu o separacji zależy również od jego treści oraz zakresu porady prawnej dotyczącej tej czynności. Osoby otrzymujące pomoc socjalną mogą ubiegać się w sądzie w swojej dzielnicy (Amtsgericht) o tak zwany Beratungsgutschein, uprawniający do bezpłatnej pomocy prawnej. Wtedy w kancelarii uiścić należy tylko symboliczną opłatę, najczęściej nie większą niż 15 euro. Aby otrzymać taki dokument z sądu, trzeba udać się tam z dowodem osobistym, meldunkiem oraz ostatnią decyzją z Jobcenter lub o innym świadczeniu socjalnym i przedstawić swoją sprawę. Jeśli zainteresowana osoba nie posługuje się językiem niemieckim, trzeba przyjść z kimś, kto pomoże w przedstawieniu sprawy. Nie musi być to profesjonalny tłumacz czy tłumaczka, gdyż urzędnicy wydający tak zwany Beratungsgutschein do kancelarii prawniczej nie dopytują o szczegóły. Wystarczy powiedzieć, czego dotyczyć będzie porada prawna oraz mieć przy sobie wymienione wyżej dokumenty. Jeśli separacja jest kwestią sporną, a współmałżonek się na nią nie godzi lub próbuje zniechęcić drugą stronę do tej czynności przekonując, że nie wyrazi zgody, nic nie stoi na przeszkodzie, aby ten dokument sporządzić we własnym zakresie. Do kancelarii prawniczej może iść tylko jedna osoba, strona, która chce formalnie zgłosić separację. Prawnik lub prawniczka spisują oświadczenie tej osoby a informacje przez nią podane są uznawane za wiążące. W dokumencie tym zawarte są informacje o tym, kto i kiedy stawił się w kancelarii i co oświadczył. Separację można zgłosić wstecz, określając według własnej oceny, od kiedy ona faktycznie ma miejsce. Aby prawnie zgłosić separację, nie trzeba osobno mieszkać. Wystarczy, że ustanie pożycie małżeńskie a małżonkowie nie funkcjonują już jako prawidłowa rodzina. Również jednorazowe współżycie seksualne nie przerywa separacji – może ono zostać uznane za próbę pojednania, tak samo jak wspólna kolacja czy rodzinny spacer. Na czas separacji ustala się alimenty na dzieci a czasem również na współmałżonka, ewentualnie wspólne utrzymywanie i troszczenie się o potomstwo. Sprawy te mogą być ustalone dobrowolnie między stronami, a w razie nieporozumień czy braku chęci, najczęściej ze strony mężczyzny, ustaleniem wysokości alimentów i kontrolowaniem ich wypłat zajmie się Jugendamt. Szczegóły dotyczące wysokości alimentów powinny być podane przez prawnika w czasie spisywania separacji. Jeśli strona zobowiązana do płacenia alimentów osiąga dochody, alimenty są zazwyczaj wyższe, niż te wypłacane przez Jugendamt w razie niemożliwości ściągnięcia ich od danej osoby. W dokumencie potwierdzającym separację najczęściej znajduje się informacja o miejscu zamieszkania obu stron i formie sprawowania opieki nad dziećmi, o ile uda się ustalić już na początku te sprawy. Jeśli pojawiają się problemy, wówczas warto prowadzić negocjacje za pośrednictwem prawnika. Jeśli głównym lub jednym z powodów zgłoszenia separacji jest przemoc, podstawą jest zadbanie o bezpieczeństwo ofiar, którymi najczęściej są kobiety i dzieci. Jeszcze przed rozwodem warto zapewnić sobie spokój, w miarę możliwości nie mieszkając ze sprawcą. Nawet, jeśli to on jest głównym najemcą a nawet właścicielem mieszkania, nie oznacza wcale, że ma prawo w nim pozostać, skazując ofiary przemocy na bezdomność. W kryzysowych i nagłych sytuacjach, kiedy trzeba uciekać, można skorzystać z miejsca w domach dla kobiet z zastrzeżonym adresem. Jednak interwencja policji w mieszkaniu skutkuje również, na wniosek ofiary, wydaleniem sprawcy z domu i zakazem zbliżania na 14 dni. W każdym przypadku doświadczenia przemocy w jakiejkolwiek formie, również tej psychicznej, można zwrócić się do poradni dla kobiet. Na terenie Berlina porady takie znaleźć można również w języku polskim. Pomoc tego typu jest bardzo cenna, ponieważ pomaga skoordynować działania urzędowe, prawnicze i inne formalności, które ciężko kontrolować samemu, szczególnie w stresującej sytuacji. W czasie separacji można zmienić również grupę podatkową, co jest korzystne, gdy kobieta pracuje i sprawuje opiekę nad dziećmi. Wówczas, jako samotna matka, będzie znajdować się w 2 klasie podatkowej, co oznacza o wiele mniejszy podatek od wynagrodzenia niż w klasie 4 (najczęściej klasę 4 posiadają oboje pracujący małżonkowie). W sprawie zmiany grupy podatkowej warto zasięgnąć porady w biurze księgowym lub bezpośrednio w Urzędzie Skarbowym (Finanzamt). Doświadczona kancelaria prawnicza, specjalizująca się w prawie rodzinnym jest najlepszym miejscem do otrzymania rzetelnych informacji. Każda sytuacja jest inna i zależy od wielu czynników, takich, jak na przykład finanse, warunki mieszkaniowe, relacje obu rodziców z dziećmi oraz to, czy w rodzinie dochodziło do przemocy. Dlatego też nie należy sugerować się opiniami i poradami z niesprawdzonych źródeł, które często zniechęcają tylko do podjęcia stanowczych kroków. Polskojęzyczne poradnie w Berlinie często posiadają w swojej ofercie bezpłatne porady prawne, które mogą być dobrym wstępem do podjęcia oficjalnych kroków w sprawie separacji. LINK: kliknij Autorka: Monika Abdelaziz Artykuł powstał w ramach projektu „Kinder erziehen in Deutschland – Was ist anders? Orientierungshilfe für polnische Familien in Pankow”, który został sfinansowany w ramach funduszy Urzędu dzielnicowego Pankow. Zabrania się kopiowania i rozpowszechniania zamieszczonych na stronie treści.
Rozwód w Niemczech
Jeśli nie ma innego wyjścia, a przynajmniej roczny czas separacji nie poprawił sytuacji między małżonkami, można złożyć wniosek o rozwód. Najlepiej, aby czynności w imieniu zainteresowanych wykonywał prawnik, szczególnie, jeśli strony nie znają języka niemieckiego i lokalnych przepisów. Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód można przeprowadzić na terenie Niemiec, jeśli małżeństwo zostało zawarte lub zarejestrowane na terenie Unii Europejskiej i możliwe jest przedstawienie międzynarodowego aktu małżeństwa (w Polsce można pobrać taki akt w Urzędzie Stanu Cywilnego dla małżeństw zawartych lub umiejscowionych w Polsce). Małżeństwa umiejscowione lub zarejestrowane na terenie Unii Europejskiej to takie, które zostały zawarte w inym kraju, poza granicami Unii, ale zostały zgłoszone w odpowiednim Urzędzie Stanu Cywilnego w jednym z krajów członkowskich Unii (dla Polek w Polsce). W przeciwieństwie do separacji, rozwód wiąże się z dużymi kosztami. Według niemieckich przepisów wynosić one mogą nawet do trzykrotności wspólnego dochodu miesięcznego małżonków. Jeśli posiadane dochody są niskie lub rodzina korzysta z pomocy socjalnej, należy ubiegać się o dofinansowanie kosztów postępowania rozwodowego lub o całkowite z nich zwolnienie. O możliwościach poinformuje prawnik zajmujący sie konkretną sprawą, na podstawie informacji o dochodach. O rozwód można wnioskować najwcześniej trzy miesiące przed upływem rocznej separacji. Sąd, jeszcze przed wyznaczeniem sprawy rozwodowej, przeprowadza tak zwane wyrównanie składek rentowo -emerytalnych, tak, aby oboje z małżonków w momencie rozwodu posiadali taką samą wysokość tych składek. Ma to na celu uniknięcie ewentualnych niesprawiedliwości, jeśli na przykład kobieta pracowała mniej niż jej mąż lub wcale. Wyjaśnienie sprawy składek rentowo-emerytalnych zajmuje sporo czasu i dlatego oczekiwanie na rozprawę rozwodową może wynosić od kilku do kilkunastu miesięcy. Aby przyspieszyć ten proces, można, razem z wnioskiem rozwodowym, złożyć odpowiednie dokumenty w tej sprawie, uzyskując je z instytucji zajmującej się tymi składkami. Z wyrównania składek emerytalnych zwolnione są osoby, których małżeństwo trwało poniżej 3 lat. Sąd zajmuje się orzeczeniem rozwodu oraz uregulowaniem spraw rentowych. Kwestie opieki nad dziećmi oraz alimentów najlepiej uzgodnić u prawnika, również kwestie wspólnie zamieszkiwanego mieszkania. Często jednak zdarza się, że strony nie mogą w sposób pokojowy uzgodnić wyżej wymienionych kwestii, wtedy dochodzi do konfliktu, który niekiedy kończy się w sądzie. Spory dotyczyć mogą również posiadanego majątku ruchomego, na przykład samochodu, mebli, sprzętu domowego, ale także prezentów podarowanych sobie w trakcie trwania małżeństwa oraz wspólnych zwierząt. Niekiedy jedna ze stron domaga się zwrotu wszystkich prezentów, które podarowała małżonce lub małżonkowi. Owszem, niektóre z nich podlegają takim roszczeniom, ale nie wszystkie i nie zawsze. To samo dotyczy wspólnego majątku oraz posiadanych zwierząt. Jeśli jedna strona chce zatrzymać psa czy kota, druga strona może domagać się regularnych kontaktów ze zwierzęciem, jeśli czuje się z nim mocno związana. Kolejną, problematyczną sprawą jest tak zwane mieszkanie małżeńskie (Ehewohnung). Może być ono własnościowe lub wynajmowane. Często słyszy się, że osoba, która jest głównym lub jedynym najemcą nieruchomości (a mąż lub żona nie widnieje w kontrakcie, jest tylko zameldowana) twierdzi, że to on/ona pozostaje w mieszkaniu, a druga strona nie ma do niego prawa. Nierzadko dochodzi do gróźb i prób wyrzucenia z mieszkania drugiej strony, która, nie znając przepisów prawnych jest zastraszona i godzi się na tak niesprawiedliwe rozwiązanie. Tymczasem nie ma znaczenia, kto jest głównym najemcą mieszkania i czy współmałżonka lub współmałżonek w ogóle są uwzględnieni w umowie najmu. O tym, kto opuszcza zamieszkiwane dotąd wspólnie mieszkanie, a kto w nim pozostaje, decyduje kilka czynników. Są to na przykład możliwości utrzymania samodzielnie mieszkania, sytuacja socjalna, zdrowotna, ale przede wszystkim dobro dzieci. Dlatego też, jeśli małżeństwo ma dzieci, w przypadku konfliktu sąd będzie brał pod uwagę ich dobro, jako wartość nadrzędną. Aby zachowane zostało dobro dzieci, należy uchronić je w możliwie najskuteczniejszy sposób przed negatywnymi konsekwencjami rozwodu rodziców. Do takich właśnie konsekwencji mogłaby należeć zmiana mieszkania, utrata swojego dotychczasowego pokoju, zmiana szkoły w związku z nowym adresem, itp. Pozostaje jeszcze kwestia odpowiedzialności finansowej za wspólnie zamieszkiwaną nieruchomość – trzeba pamiętać o jej uregulowaniu. Jeśli jest to możliwe i strony wyrażają taką wolę, najlepiej z wynajemcą mieszkania, a więc spółdzielnią lub osobą prywatną zmienić treść kontraktu tak, aby osoba pozostająca w mieszkaniu była jedynym najemcą. W przeciwnym razie, jeśli mieszkanie zostanie zadłużone, osoba, która wyprowadziła się z niego, będzie nadal współodpowiedzialna za powstałe długi. W przypadku, kiedy rozwodząca się para nie może dojść do porozumienia w sprawie zamieszkiwania/opuszczenia wspólnego lokum oraz formalności z tym związanych, prawnicy obu stron będą próbowali negocjować między stronami, a jeśli negocjacje nie przyniosą oczekiwanego efektu, sprawa musi być rozpatrzona przez sąd, osobno, nie podczas procesu rozwodowego. Kolejna rzecz, na którą należy zwrócić uwagę przy rozwodzie, jest zmiana grupy podatkowej. Małżeństwa są zazwyczaj w grupie podatkowej 4, jeśli obie strony pracują, a ich zarobki są mniej więcej zbliżone, lub na kombinacji grup podatkowych 3/ 5 lub 5/3, jeśli jedna strona zarabia mniej lub nie zarabia wcale. Po rozwodzie obydwoje rozwiedzeni już, czyli byli współmałżonkowie, będą posiadali grupę podatkową 1, chyba, że wejdą w ponowne związki małżeńskie. Natomiast strona, która będzie sprawowała opiekę nad dziećmi, będzie posiadała grupę podatkową 2, dopóki pozostanie stanu wolnego. Ta grupa podatkowa jest znacznie korzystniejsza ze względu na mały podatek dochodowy. Najważniejszą sprawą w trakcie każdego rozstania jest kwestia opieki nad dziećmi, alimentów i kontaktów z rodzicem, który nie będzie stroną wychowującą. Rzadko zdarza się, aby rodzice byli zgodni i chętni do porozumienia. Niestety, najczęściej dochodzi do sporów nie dających się rozwiązać nawet za pomocą prawników. Wtedy w negocjacje zaangażowany zostaje Jugendamt, który oferuje pomoc mediacyjną, doradztwo wychowawcze i wsparcie psychologiczne. Jeśli i to nie wystarczy, decyzję podejmie sąd rodzinny na podstawie przedstawionych zeznań i raportów fachowego personelu, a od pewnego wieku dzieci również one same mogą w kwestii opieki rodzicielskiej przedstawić swoją wolę. W trakcie rozwodu zarówno dorośli jak i dzieci odczuwają ogromny stres, który bywa nie do opanowania w pojedynkę. W Berlinie istnieją poradnie polskojęzyczne, oferujące wsparcie, warsztaty i seminaria edukacyjne. Tam również można otrzymać kontakty do osób profesjonalnie zajmujących się pomocą rodzinom w sytuacjach kryzysowych. Autorka: Monika Abdelaziz Artykuł powstał w ramach projektu „Kinder erziehen in Deutschland – Was ist anders? Orientierungshilfe für polnische Familien in Pankow”, który został sfinansowany w ramach funduszy Urzędu dzielnicowego Pankow. Zabrania się kopiowania i rozpowszechniania zamieszczonych
